Het wordt ondertussen bijna een dagtaak om alle (aangekondigde) prijsverhogingen bij te houden (hoezo deflatie?). Van een lezer kreeg ik vandaag een link doorgestuurd naar een bericht over de Amerikaanse evenknie van TNT. Dat bedrijf gaat de tarieven voor expreszendingen met 3,9 procent verhogen vanaf 3 januari 2011. De prijzen gaan in werkelijkheid 5,9 procent omhoog maar door wat veranderingen in tariefstructuren komt de netto-verhoging uit op 3,9 procent.
Onze eigen TNT gaat het voorbeeld niet volgen. Die was de FedEx namelijk voor.
donderdag 30 september 2010
Officiele inflatiecijfers een lachertje
Veel Argentijnse economen beschuldigen de regering van dat land de inflatie met opzet lager voor te stellen dan dat die in werkelijkheid is. Volgens de officiele cijfers bedroeg de geldontwaarding in augustus 11,1 procent. In werkelijkheid was dat het dubbele ervan, aldus die economen.
Daarmee bespaart de overheid veel geld, omdat die een lagere rente hoeft te betalen aan de houders van de zogeheten inflatiebeschermde staatsobligaties. Dat zijn obligaties waarop beleggers, behalve een vaste rente, ook een extra rente krijgen. Die extra rente is gelijk aan de inflatie.
Argentinië en Argentijnse economen zijn geen uitzondering. “Wij hebben al te maken met inflatie. Wie naar een winkel gaat of geld uitgeeft, of het aan boodschappen is, onderwijs, verzekeringen of zorg, het maakt niet uit, alles wordt duurder”, zei een van de beroemdste beleggers ter wereld Jim Rogers onlangs in een interview met Hera Research. “De Amerikaanse regering liegt over de echte inflatie, net als de Britse regering”, vervolgde hij.
Rogers wijst erop dat de Amerikaanse overheid in de afgelopen decennia een flink aantal keer de manier waarop ze de inflatie berekent, heeft gewijzigd. In mijn boek leg ik uit dat ook de Nederlandse overheid niet vrijuit gaat. De werkelijke inflatie in Nederland is veel hoger dan we elke maand te horen krijgen.
Iedereen die werkt, gepensioneerd is of een uitkering krijgt wordt zo als het ware elke maand bestolen.
Het is ontluisterend om te zien hoe dat sturen van de inflatiecijfers in zijn werk gaat en hoe (en op welk niveau) dat ooit is begonnen.
Hoeveel de overheden in de Westerse wereld de afgelopen decennia er ook te winnen hadden door de officiële inflatie omlaag te drukken, het zal niets zijn met de winst die dat zal opleveren de komende jaren. Alle Westerse overheden gaan gebukt onder hoge (en snel toenemende) schulden. Dat ze die ooit zullen aflossen zoals ieder bedrijf of individu dat doet verwacht geen belegger meer. Die torenhoge schulden aflossen met euro’s en dollars die minder waard zijn dan euro’s en dollars die ze geleend hebben, is een uiterst aantrekkelijke en veruit, vanuit de overheden bezien, minst pijnlijke route.
Daarmee bespaart de overheid veel geld, omdat die een lagere rente hoeft te betalen aan de houders van de zogeheten inflatiebeschermde staatsobligaties. Dat zijn obligaties waarop beleggers, behalve een vaste rente, ook een extra rente krijgen. Die extra rente is gelijk aan de inflatie.
Argentinië en Argentijnse economen zijn geen uitzondering. “Wij hebben al te maken met inflatie. Wie naar een winkel gaat of geld uitgeeft, of het aan boodschappen is, onderwijs, verzekeringen of zorg, het maakt niet uit, alles wordt duurder”, zei een van de beroemdste beleggers ter wereld Jim Rogers onlangs in een interview met Hera Research. “De Amerikaanse regering liegt over de echte inflatie, net als de Britse regering”, vervolgde hij.
Rogers wijst erop dat de Amerikaanse overheid in de afgelopen decennia een flink aantal keer de manier waarop ze de inflatie berekent, heeft gewijzigd. In mijn boek leg ik uit dat ook de Nederlandse overheid niet vrijuit gaat. De werkelijke inflatie in Nederland is veel hoger dan we elke maand te horen krijgen.
Iedereen die werkt, gepensioneerd is of een uitkering krijgt wordt zo als het ware elke maand bestolen.
Het is ontluisterend om te zien hoe dat sturen van de inflatiecijfers in zijn werk gaat en hoe (en op welk niveau) dat ooit is begonnen.
Hoeveel de overheden in de Westerse wereld de afgelopen decennia er ook te winnen hadden door de officiële inflatie omlaag te drukken, het zal niets zijn met de winst die dat zal opleveren de komende jaren. Alle Westerse overheden gaan gebukt onder hoge (en snel toenemende) schulden. Dat ze die ooit zullen aflossen zoals ieder bedrijf of individu dat doet verwacht geen belegger meer. Die torenhoge schulden aflossen met euro’s en dollars die minder waard zijn dan euro’s en dollars die ze geleend hebben, is een uiterst aantrekkelijke en veruit, vanuit de overheden bezien, minst pijnlijke route.
woensdag 29 september 2010
Deflatie als voorbode van (hyper)inflatie
Deflatie komt achter u aan. Die waarschuwende schreeuw van sommige economen is duidelijk te horen tegenwoordig. Onlangs kopte de Nederlandse beleggersplatform IEX: Klare taal: Deflatieverzekering nodig.
Voor alle duidelijkheid, ik vind de angst dat het Westen af zal glijden in een diep deflatiemoeras zeer overdreven en de argumenten weinig om het lijf hebben (een van de hoofdstukken uit mijn boek heet ‘Deflatie geen gevaar’ en gaat daar uitgebreid op in).
Dat gezegd hebbende denk ik dat de komende tijd deflatie-angst groter kan worden dan die nu is en zelfs de prijzen hier en daar tijdelijk, volgens de officiële cijfers, licht kunnen dalen. Maar dat zal slechts tijdelijk en lang niet breedgedragen zijn. Nog belangrijker echter: het zal de ultieme opmaat zijn naar (hyper)inflatie.
Ravage
Een belegger die zich nu vollaadt met anti-deflatie wapens zal dan straks enerzijds met waardeloos spul komen te zitten en anderzijds met lege handen de torenhoge inflatie te lijf moeten gaan. Dat is bij voorbaat dan een kansloze missie. De financiële schade zal dan enorm zijn.
Waarom zal die angst voor deflatie een langdurige periode van hoge inflatie (hyperinflatie?) inluiden? Omdat deflatie voor centrale banken en overheden van alle kwalen het ergste is. Om maar een voorbeeld te noemen: door deflatie gaan schulden extra zwaar wegen omdat de oude schulden met dollars en euro’s die meer waard zijn, afbetaald worden (door deflatie kun je meer voor je euro kopen dan voorheen, immers alles is goedkoper).
Dát willen de overheden, die al tot over hun nek in schulden zitten, niet en ze kunnen het ook niet hebben. Bovendien weten de centrale banken hoe ze inflatie moeten bestrijden, maar het ultieme strijdplan tegen deflatie moet nog geschreven worden. Daarom zullen ze hemel en aarde bewegen deflatie te voorkomen. En daarmee zullen ze de inflatiekrachten extra aanwakkeren. Zodanig, dat die niet meer in de hand gehouden kunnen worden, wat op zijn beurt de weg naar die vreselijke oord ‘hyperinflatie’ open legt.
Dát de centrale banken dit zullen doen is niet eens een voorspelling te noemen. Zij hebben het al aangekondigd. Neem de Fed, de belangrijkste centrale bank ter wereld. De topman daarvan, Ben Bernanke, heeft onlangs voor de zoveelste keer onderstreept dat ‘zijn’ centrale bank klaar staat alles te doen mocht dat nodig zijn. En nodig dat het zal zijn!
Ik ben hier al een tijdje bang voor. Bovendien is er inflatiedreiging uit een aantal andere hoeken. Hoe dat allemaal zal lopen, hoe erg de situatie zal worden en wat ertegen te doen waren mijn overwegingen dat op papier te zetten, wat geresulteerd heeft in het boek ‘Het inflatiespook’ dat vanaf donderdag 30 september in de boekhandels zal liggen.
Voor alle duidelijkheid, ik vind de angst dat het Westen af zal glijden in een diep deflatiemoeras zeer overdreven en de argumenten weinig om het lijf hebben (een van de hoofdstukken uit mijn boek heet ‘Deflatie geen gevaar’ en gaat daar uitgebreid op in).
Dat gezegd hebbende denk ik dat de komende tijd deflatie-angst groter kan worden dan die nu is en zelfs de prijzen hier en daar tijdelijk, volgens de officiële cijfers, licht kunnen dalen. Maar dat zal slechts tijdelijk en lang niet breedgedragen zijn. Nog belangrijker echter: het zal de ultieme opmaat zijn naar (hyper)inflatie.
Ravage
Een belegger die zich nu vollaadt met anti-deflatie wapens zal dan straks enerzijds met waardeloos spul komen te zitten en anderzijds met lege handen de torenhoge inflatie te lijf moeten gaan. Dat is bij voorbaat dan een kansloze missie. De financiële schade zal dan enorm zijn.
Waarom zal die angst voor deflatie een langdurige periode van hoge inflatie (hyperinflatie?) inluiden? Omdat deflatie voor centrale banken en overheden van alle kwalen het ergste is. Om maar een voorbeeld te noemen: door deflatie gaan schulden extra zwaar wegen omdat de oude schulden met dollars en euro’s die meer waard zijn, afbetaald worden (door deflatie kun je meer voor je euro kopen dan voorheen, immers alles is goedkoper).
Dát willen de overheden, die al tot over hun nek in schulden zitten, niet en ze kunnen het ook niet hebben. Bovendien weten de centrale banken hoe ze inflatie moeten bestrijden, maar het ultieme strijdplan tegen deflatie moet nog geschreven worden. Daarom zullen ze hemel en aarde bewegen deflatie te voorkomen. En daarmee zullen ze de inflatiekrachten extra aanwakkeren. Zodanig, dat die niet meer in de hand gehouden kunnen worden, wat op zijn beurt de weg naar die vreselijke oord ‘hyperinflatie’ open legt.
Dát de centrale banken dit zullen doen is niet eens een voorspelling te noemen. Zij hebben het al aangekondigd. Neem de Fed, de belangrijkste centrale bank ter wereld. De topman daarvan, Ben Bernanke, heeft onlangs voor de zoveelste keer onderstreept dat ‘zijn’ centrale bank klaar staat alles te doen mocht dat nodig zijn. En nodig dat het zal zijn!
Ik ben hier al een tijdje bang voor. Bovendien is er inflatiedreiging uit een aantal andere hoeken. Hoe dat allemaal zal lopen, hoe erg de situatie zal worden en wat ertegen te doen waren mijn overwegingen dat op papier te zetten, wat geresulteerd heeft in het boek ‘Het inflatiespook’ dat vanaf donderdag 30 september in de boekhandels zal liggen.
dinsdag 28 september 2010
Pssst, Volcker spreekt
Als Paul Volcker, voormalig hoofd van de Fed en tegenwoordig een van de belangrijkste economische adviseurs van Barack Obama, spreekt, dan kunt u het best stoppen met wat het ook is wat u aan het doen bent, en luisteren. Al enige jaren vlieg ik naar New York om met hem te praten over economische ontwikkelingen en het zijn de beste gesprekken die ik ooit heb gehad.
Onlangs stond hij voor een, zoals altijd, overvolle zaal, nu in Chicago. “De Fed moet voorzichtig zijn en vermijden dat die met het huidige beleid de kiemen zaait voor hoge inflatie in de toekomst”, waarschuwde hij. “De centrale bank mag geen beleid voeren dat uiteindelijk tot oplopende inflatie kan leiden”, vervolgde hij.
Volcker is legendarisch geworden als voorzitter van de Fed omdat hij zich niets aantrok van wie dan ook – politici, burgers, actiegroepen, lobbyisten – en vanaf de eerste dag als voorzitter van de Fed (tussen 1979 en 1987) de inflatie te lijf ging. Hij verhoogde de rente tot ruim 20 procent om het kwaad te verbannen uit de wereldeconomie.
Daarin slaagde hij, maar het bezegelde wel zijn lot als centrale bankier. De meest onafhankelijke centrale bankier aller tijden, die het ruimschoots verdiend had veel langer dan maar 8 jaar de Fed te leiden, kreeg in 1987 te horen dat hij niet herbenoemd zou worden. Hij hield de eer aan zichzelf en diende zijn ontslag in. “Wij hebben de klootzak”, klonk het naar verluidt in de werkkamer van de Amerikaanse president toen Volcker de deur achter zich dicht trok.
Onlangs stond hij voor een, zoals altijd, overvolle zaal, nu in Chicago. “De Fed moet voorzichtig zijn en vermijden dat die met het huidige beleid de kiemen zaait voor hoge inflatie in de toekomst”, waarschuwde hij. “De centrale bank mag geen beleid voeren dat uiteindelijk tot oplopende inflatie kan leiden”, vervolgde hij.
Volcker is legendarisch geworden als voorzitter van de Fed omdat hij zich niets aantrok van wie dan ook – politici, burgers, actiegroepen, lobbyisten – en vanaf de eerste dag als voorzitter van de Fed (tussen 1979 en 1987) de inflatie te lijf ging. Hij verhoogde de rente tot ruim 20 procent om het kwaad te verbannen uit de wereldeconomie.
Daarin slaagde hij, maar het bezegelde wel zijn lot als centrale bankier. De meest onafhankelijke centrale bankier aller tijden, die het ruimschoots verdiend had veel langer dan maar 8 jaar de Fed te leiden, kreeg in 1987 te horen dat hij niet herbenoemd zou worden. Hij hield de eer aan zichzelf en diende zijn ontslag in. “Wij hebben de klootzak”, klonk het naar verluidt in de werkkamer van de Amerikaanse president toen Volcker de deur achter zich dicht trok.
zaterdag 25 september 2010
Inflatie steekt de Nederlandse grens over
Gelezen dit weekeinde in het Financieele Dagblad: ‘De prijzen van landbouwproducten op de wereldmarkt zijn de laatste weken explosief gestegen. Dat begint de Nederlandse consument te voelen in de portemonnee.’ Een brood kost in Nederland tussen 8 en 12 procent meer vergeleken met enkele weken terug. Reden: tarwe en andere granen stijgen al wekenlang in prijs, iets waaraan ik op deze blog al eerder gerefereerd heb (zie het blogstuk 'Voortekenen stijgende inflatie overal te zien' bijvoorbeeld, te vinden in het archief aan de rechter kant van de site).
Toen ik het stuk in het FD las, dacht ik meteen: daar hoort nog een zin bij. Namelijk, dat het veel slechtere nieuws is dat de pijn voor de Nederlandse consument nog veel erger zal worden.
En ja hoor, enkele regels later viel er te lezen dat de prijzen over enkele maanden nog verder zullen stijgen. Ook in de supermarkten, en wel met zo’n 10 procent. Bovendien blijft de schade niet alleen tot brood beperkt. Koffie, friet, suiker (in een paar maanden tijd + 50%!) en vlees, om maar enkele voorbeelden te noemen, worden ook duurder.
Op de wat langere termijn zullen bijna alle andere producten ook op het lijstje van spullen die duurder worden, prijken. Daar is geen ontkomen aan want een aantal belangrijke ontwikkelingen zullen de prijzen van heel veel spullen omhoog jagen de komende tijd.
Overigens, ik had onlangs een discussie met de hoofdeconoom van het Centraal Bureau voor de Statistiek, over hoe juist de inflatiecijfers van het CBS zijn. Kort gesteld vind ik dat die heel weinig met de werkelijkheid te maken hebben. Daaraan heb ik een heel hoofdstuk in mijn boek over hoge inflatie die we de komende jaren mee gaan maken, gewijd. De CBS-econoom hield uiteraard vol dat dat onzin was. Ben benieuwd of en zo ja, hoe snel, de officiële inflatie straks stijgt wanneer alles duurder wordt (over die cijfers schrijf ik binnenkort meer hier op inflatieblog).
Toen ik het stuk in het FD las, dacht ik meteen: daar hoort nog een zin bij. Namelijk, dat het veel slechtere nieuws is dat de pijn voor de Nederlandse consument nog veel erger zal worden.
En ja hoor, enkele regels later viel er te lezen dat de prijzen over enkele maanden nog verder zullen stijgen. Ook in de supermarkten, en wel met zo’n 10 procent. Bovendien blijft de schade niet alleen tot brood beperkt. Koffie, friet, suiker (in een paar maanden tijd + 50%!) en vlees, om maar enkele voorbeelden te noemen, worden ook duurder.
Op de wat langere termijn zullen bijna alle andere producten ook op het lijstje van spullen die duurder worden, prijken. Daar is geen ontkomen aan want een aantal belangrijke ontwikkelingen zullen de prijzen van heel veel spullen omhoog jagen de komende tijd.
Overigens, ik had onlangs een discussie met de hoofdeconoom van het Centraal Bureau voor de Statistiek, over hoe juist de inflatiecijfers van het CBS zijn. Kort gesteld vind ik dat die heel weinig met de werkelijkheid te maken hebben. Daaraan heb ik een heel hoofdstuk in mijn boek over hoge inflatie die we de komende jaren mee gaan maken, gewijd. De CBS-econoom hield uiteraard vol dat dat onzin was. Ben benieuwd of en zo ja, hoe snel, de officiële inflatie straks stijgt wanneer alles duurder wordt (over die cijfers schrijf ik binnenkort meer hier op inflatieblog).
vrijdag 24 september 2010
Brilpoetsdoekjes, Long Chicken sandwich en torenhoge inflatie
Als ik zin heb in fast food, dan ga ik als het even kan liever naar een Burger King dan naar een McDonald’s. Om een of andere reden vind ik Burger King lekkerder. En dan vooral de Long Chicken sandwich. Dat broodje is met zijn prijs van 3,25 euro elke cent waard.
Sinds kort is dat anders. Het broodje is niet lekkerder of groter geworden, maar de prijs is wel gestegen, naar 3,45 euro. Ofwel een prijsstijging van ruim 6 procent.
In de VS heeft de mateloos populaire koffieketen Starbucks aangekondigd zijn prijzen te verhogen, meldt CNN Money. Reden: koffieprijs is de laatste tijd behoorlijk gestegen.
Brilpoetsdoekjes
En om een dwarsstraat te benoemen: brilpoetsdoekjes die ik gebruik kosten nu 1,19 euro in plaats van 0,99 euro (+ 20%!).
Dat zijn drie recente voorbeelden van hoe door de gestegen prijzen van landbouwproducten en prijzen van grondstoffen, de prijzen ook hier bij ons langzaam maar zeker stijgen. Met prijzen van graan, katoen, koper en andere landbouwproducten en grondstoffen op de hoogste niveaus in jaren is het te verwachten dat veel meer bedrijven hun prijzen zullen verhogen.
Ik weet het, er zijn onmiddellijk economen die roepen ‘ nee, dat gaan ze niet doen, want daarmee schrikken ze de consument af, die toch al door de slechte economische omstandigheden niet staan te springen geld te besteden’. Klopt als een bus. Maar bedrijven zijn geen liefdadigheidsinstellingen.
Als de prijzen van wat zij inkopen stijgen, zullen ze die uiteindelijk doorgeven. Het is best mogelijk dat ze dat zullen proberen uit te stellen maar dat zal tijdelijk zijn. Immers, anders slaat de winst snel om in verlies en dat is geen levensvatbaar businessplan.
Dit zijn voorbodes van een inflatiegolf die de wereld de komende jaren zal overspoelen. Is het niet vreemd dat het zo begint, bij fast food, brilpoetsdoekjes en soortgelijke artikelen? Natuurlijk niet. Ten eerste, het moet ergens beginnen. En ten tweede, net zoals een auto niet onmiddellijk van 0 km/h naar 100 km/h gaat, loopt de inflatie niet direct op van 2% naar 10%. Die klimt langzaam maar zeker.
Sinds kort is dat anders. Het broodje is niet lekkerder of groter geworden, maar de prijs is wel gestegen, naar 3,45 euro. Ofwel een prijsstijging van ruim 6 procent.
In de VS heeft de mateloos populaire koffieketen Starbucks aangekondigd zijn prijzen te verhogen, meldt CNN Money. Reden: koffieprijs is de laatste tijd behoorlijk gestegen.
Brilpoetsdoekjes
En om een dwarsstraat te benoemen: brilpoetsdoekjes die ik gebruik kosten nu 1,19 euro in plaats van 0,99 euro (+ 20%!).
Dat zijn drie recente voorbeelden van hoe door de gestegen prijzen van landbouwproducten en prijzen van grondstoffen, de prijzen ook hier bij ons langzaam maar zeker stijgen. Met prijzen van graan, katoen, koper en andere landbouwproducten en grondstoffen op de hoogste niveaus in jaren is het te verwachten dat veel meer bedrijven hun prijzen zullen verhogen.
Ik weet het, er zijn onmiddellijk economen die roepen ‘ nee, dat gaan ze niet doen, want daarmee schrikken ze de consument af, die toch al door de slechte economische omstandigheden niet staan te springen geld te besteden’. Klopt als een bus. Maar bedrijven zijn geen liefdadigheidsinstellingen.
Als de prijzen van wat zij inkopen stijgen, zullen ze die uiteindelijk doorgeven. Het is best mogelijk dat ze dat zullen proberen uit te stellen maar dat zal tijdelijk zijn. Immers, anders slaat de winst snel om in verlies en dat is geen levensvatbaar businessplan.
Dit zijn voorbodes van een inflatiegolf die de wereld de komende jaren zal overspoelen. Is het niet vreemd dat het zo begint, bij fast food, brilpoetsdoekjes en soortgelijke artikelen? Natuurlijk niet. Ten eerste, het moet ergens beginnen. En ten tweede, net zoals een auto niet onmiddellijk van 0 km/h naar 100 km/h gaat, loopt de inflatie niet direct op van 2% naar 10%. Die klimt langzaam maar zeker.
donderdag 23 september 2010
Vandaag Argentinië, morgen Europa?
Het hoofd van de Argentijnse centrale bank, mevrouw Mercedes Marco del Pont, mag de komende jaren op die post blijven. Sinds begin dit jaar maakte ze de zittingstermijn van de oude president van de centrale bank van het Latijns Amerikaanse land, Martin Redrado.
Leuk, een zittende centrale bank president in een land ver weg waar we, op Maxima na, niets gemeenschappelijks mee hebben die door mag gaan. Hoe is dat relevant voor Nederland? Zeer relevant. Hieronder leg ik uit waarom.
Redrado is weggepest uit zijn baan omdat hij niet naar het pijpen van de overheid wilde dansen. De overheid wilde de kluizen van de centrale bank leeghalen en zo eigen financiële problemen oplossen en aan allerlei voor politici leuke dingen uitgeven.
Net als veel andere centrale banken in de wereld is ook de Argentijnse instelling onafhankelijk van politici. Sinds de jaren zeventig weten we dat onafhankelijke centrale banken bijna garant staan voor stabiele en lage inflatie. Die onafhankelijke positie ligt echter overal ter wereld onder zware vuur. Toen ik eind vorig jaar Paul Volcker, voormalig voorzitter van de Fed, de Amerikaanse centrale bank, sprak, zei hij dat de centrale bank onder ernstigste vuur ligt sinds de jaren vijftig!
In Argentinië komt de politieke druk duidelijk tot uiting. Het nieuwe hoofd heeft haar baan aan niets anders te danken dan aan haar bereidheid de sleutels van de kluizen aan politici te overhandigen.
Volgens Sylvester Eijffinger, hoogleraar financiële economie aan de Universiteit van Tilburg en een wereldautoriteit op dat gebied, heeft ook Ben Bernanke, huidige baas van de Fed, zijn positie te danken aan zijn inschikkelijke opstelling tegenover de regering-Obama.
En ook in Europa rommelt het achter de schermen behoorlijk wat de onafhankelijke positie van de Europese Centrale Bank betreft, zoals ik uitvoerig beschrijf in het boek ‘Het inflatiespook’.
Dat is zeer ernstig, omdat zoals al gezegd we met een onafhankelijke centrale bank rustig kunnen slapen, in de wetenschap dat de inflatie niet zal stijgen. Met politici die aan de renteknoppen komen, is onze nachtrust weg.
Leuk, een zittende centrale bank president in een land ver weg waar we, op Maxima na, niets gemeenschappelijks mee hebben die door mag gaan. Hoe is dat relevant voor Nederland? Zeer relevant. Hieronder leg ik uit waarom.
Redrado is weggepest uit zijn baan omdat hij niet naar het pijpen van de overheid wilde dansen. De overheid wilde de kluizen van de centrale bank leeghalen en zo eigen financiële problemen oplossen en aan allerlei voor politici leuke dingen uitgeven.
Net als veel andere centrale banken in de wereld is ook de Argentijnse instelling onafhankelijk van politici. Sinds de jaren zeventig weten we dat onafhankelijke centrale banken bijna garant staan voor stabiele en lage inflatie. Die onafhankelijke positie ligt echter overal ter wereld onder zware vuur. Toen ik eind vorig jaar Paul Volcker, voormalig voorzitter van de Fed, de Amerikaanse centrale bank, sprak, zei hij dat de centrale bank onder ernstigste vuur ligt sinds de jaren vijftig!
In Argentinië komt de politieke druk duidelijk tot uiting. Het nieuwe hoofd heeft haar baan aan niets anders te danken dan aan haar bereidheid de sleutels van de kluizen aan politici te overhandigen.
Volgens Sylvester Eijffinger, hoogleraar financiële economie aan de Universiteit van Tilburg en een wereldautoriteit op dat gebied, heeft ook Ben Bernanke, huidige baas van de Fed, zijn positie te danken aan zijn inschikkelijke opstelling tegenover de regering-Obama.
En ook in Europa rommelt het achter de schermen behoorlijk wat de onafhankelijke positie van de Europese Centrale Bank betreft, zoals ik uitvoerig beschrijf in het boek ‘Het inflatiespook’.
Dat is zeer ernstig, omdat zoals al gezegd we met een onafhankelijke centrale bank rustig kunnen slapen, in de wetenschap dat de inflatie niet zal stijgen. Met politici die aan de renteknoppen komen, is onze nachtrust weg.
woensdag 22 september 2010
Nieuw product ter bescherming van inflatie…maar pas op
Wij weten niet exact wanneer het inflatiespook ons stuipen op het lijf zal aanjagen, maar we weten wel dat dat zal gebeuren en dat het niet lang op zich zal laten wachten.
Ruim voordat het zo ver is, is het de zaak als belegger een verzekering af te sluiten. Stijgende inflatie, of alleen al de vrees ervoor, jaagt de koersen van staatsobligaties omlaag (rente schiet omhoog) om maar iets te noemen. In mijn boek over het naderende inflatiegevaar wijd ik een hoofdstuk aan de vraag wat er te doen valt tegen dat gevaar.
Terwijl de media en veel economen ook, zich focussen op het gevaar dat de prijzen zullen dalen, ofwel deflatie, (overigens is in het genoemde boek een hoofdstuk te vinden waarin ik uitleg waarom deflatiegevaar een hype is) werken veel financiële instellingen achter de schermen aan allerlei producten die beleggers tegen inflatie kunnen beschermen.
Zo komt vermogensbeheerder Blackrock binnenkort – naar verluidt medio november – met het iShares Global Inflation-Linked Bond fund aanzetten. Het is een fonds dat belegt in inflatiebeschermde obligaties over de hele wereld. Voor zover bekend zal het portefeuille van dat fonds bestaan uit 167 staatsobligaties van verschillende looptijden, uit 17 landen, waaronder Australië, Brazilië, Canada, Frankrijk, Duitsland, Griekenland, Italië, Japan, Polen, Zuid-Afrika Zweden, Turkije, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten.
De inflatiebeschermde staatsobligaties keren, net zoals de gewone staatsobligaties, een vaste rente uit. Wat ze speciaal maakt is dat daarbovenop een extra rente-uitkering komt die even hoog is als de inflatie. Vandaar inflatiebeschermd.
Ik heb alleen één groot bezwaar tegen bescherming zoeken in die speciale staatsobligaties en dat is het volgende. Je bent dan als belegger beschermd tegen de officiële inflatie. Maar zoals ik in Het Inflatiespook uitvoerig beschrijf, worden de officiële inflatiecijfers vooral sinds de jaren negentig in de ontwikkelde landen zwaar gemanipuleerd (ook in Nederland). Dat betekent dat de bescherming die die speciale staatsobligaties bieden, in feite een schijnbescherming is.
Ruim voordat het zo ver is, is het de zaak als belegger een verzekering af te sluiten. Stijgende inflatie, of alleen al de vrees ervoor, jaagt de koersen van staatsobligaties omlaag (rente schiet omhoog) om maar iets te noemen. In mijn boek over het naderende inflatiegevaar wijd ik een hoofdstuk aan de vraag wat er te doen valt tegen dat gevaar.
Terwijl de media en veel economen ook, zich focussen op het gevaar dat de prijzen zullen dalen, ofwel deflatie, (overigens is in het genoemde boek een hoofdstuk te vinden waarin ik uitleg waarom deflatiegevaar een hype is) werken veel financiële instellingen achter de schermen aan allerlei producten die beleggers tegen inflatie kunnen beschermen.
Zo komt vermogensbeheerder Blackrock binnenkort – naar verluidt medio november – met het iShares Global Inflation-Linked Bond fund aanzetten. Het is een fonds dat belegt in inflatiebeschermde obligaties over de hele wereld. Voor zover bekend zal het portefeuille van dat fonds bestaan uit 167 staatsobligaties van verschillende looptijden, uit 17 landen, waaronder Australië, Brazilië, Canada, Frankrijk, Duitsland, Griekenland, Italië, Japan, Polen, Zuid-Afrika Zweden, Turkije, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten.
De inflatiebeschermde staatsobligaties keren, net zoals de gewone staatsobligaties, een vaste rente uit. Wat ze speciaal maakt is dat daarbovenop een extra rente-uitkering komt die even hoog is als de inflatie. Vandaar inflatiebeschermd.
Ik heb alleen één groot bezwaar tegen bescherming zoeken in die speciale staatsobligaties en dat is het volgende. Je bent dan als belegger beschermd tegen de officiële inflatie. Maar zoals ik in Het Inflatiespook uitvoerig beschrijf, worden de officiële inflatiecijfers vooral sinds de jaren negentig in de ontwikkelde landen zwaar gemanipuleerd (ook in Nederland). Dat betekent dat de bescherming die die speciale staatsobligaties bieden, in feite een schijnbescherming is.
China, luister aub niet naar onze politici
De laatste dagen neemt de druk vanuit het Amerikaanse parlement op President Obama toe. Hij moet China officieel een valutamanipulator noemen. Dat open de deur voor verregaande handelssancties tegen dat land. Volgens de Amerikaanse wetgeving moet de regering die maatregelen nemen als een land de koers van zijn munt kunstmatig laag houdt ten opzichte van de dollar. En dat doet China, menen veel Amerikaanse afgevaardigden. China moet zijn munt sterker laten worden or else….
Maar niet alleen de Amerikanen schoppen tegen China. Ook de Europeanen doen mee. Begin oktober komt een hoge Chinese delegatie op bezoek in Brussel. De Europese Unie heeft gezegd tijdens die ontmoeting China onder druk te zetten zijn munt, de yuan, sterker te laten worden.
Kunstmatig
Of China zondigt kan niet met een simpel ‘ja’ of ‘nee’ beantwoorden worden. Het is wel ongeloofwaardig dat dezelfde Amerikaanse politici die enkele jaren geleden riepen dan de yuan 40 procent te goedkoop is, dat ook nu roepen terwijl de Chinese munt in de tussentijd ruim 20 procent in waarde is gestegen ten opzichte van de dollar!
Onafhankelijk van de vraag of de yuan kunstmatig goedkoop is of niet, is het geschreeuw van de Amerikanen en de Europeanen erg kortzichtig (wat weer niet vreemd is, want hoeveel van die politici snappen iets van de finesses van de economie?).
Geen oplossing
Het ergste wat ons kan overkomen is namelijk dat de Chinezen ons advies overnemen. En dat doen ze langzaam maar zeker. Onlangs heeft de Chinese overheid laten doorschemeren bereid te zijn de koers van de yuan wat meer bewegingsvrijheid te geven.
De Amerikanen en de Europeanen zien een waardestijging van de yuan als de magische oplossing voor al onze economische problemen. De redenering is simpel. Als de yuan duurder wordt, worden Chinese spullen voor ons ook duurder en onze producten, uitgedrukt in yuans, goedkoper voor de Chinezen. Dat op zijn beurt zal vervolgens de Amerikaanse en de Europese export goed doen en de economieën helpen. Immers, bedrijven uit Europa en Amerika kunnen dan meer verkopen in China en de Amerikanen en de Europeanen kiezen minder vaak voor Chinese producten. Iedereen blij. Of toch niet?
Om te beginnen is het maar zeer de vraag of Chinezen meer spullen ‘Made in the USA/Germany/Holland’ zullen kopen als die goedkoper worden. Immers, wat produceren we wat de Chinezen niet zelf kunnen maken? Die lijst wordt met de dag kleiner.
Bovendien worden veel producten die we uit China importeren al lang niet meer gemaakt in het Westen. Waar de waardestijging van de yuan dan toe zal leiden, is dat de containers uit de Chinese havens richting Rotterdam en andere havens in het Westen net zo vol blijven als vóór de waardestijging van de yuan, maar dat er op de begeleidende factuur wel een hoger bedrag in euro’s en dollars prijkt. Ofwel: de prijzen van veel producten zullen bij ons stijgen. Hoe duurder de yuan wordt (en voor sommige Amerikaanse en Europese politici geldt ‘hoe duurder, hoe beter’), hoe sterker de prijzen zullen stijgen.
En als het nou was dat zij meer kopen bij ons dan wij bij hen, dan had een duurdere yuan nog iets kunnen uitmaken. Maar dat is niet zo. Neem de eurozone. In de eerste maanden van dit jaar verkochten bedrijven uit het euroland goederen en diensten ter waarde van 45,2 miljard euro aan China. Omgekeerd haalden onze importeurs spullen voor 93,2 miljard euro uit China vandaan.
Omdat de Chinese economie de komende jaren veel sneller zal blijven groeien dan de economieën in de VS en Europa (iets van 8-9% tegen hooguit 3% voor de VS en 1,5-2% voor Europa), is de verwachting dat de yuan de komende jaren veel duurder zal worden. Leuk en aardig dat daarmee de wens van veel Amerikaanse en Europese politici in vervulling zal gaan, alleen zal daardoor ook de inflatiedruk in het Westen toenemen. Waarop die politici ongetwijfeld zullen reageren dat dat de schuld is van de oliesjeiks, buitenlandse overheden, speculanten, kortom everybody else but politicians.
Maar niet alleen de Amerikanen schoppen tegen China. Ook de Europeanen doen mee. Begin oktober komt een hoge Chinese delegatie op bezoek in Brussel. De Europese Unie heeft gezegd tijdens die ontmoeting China onder druk te zetten zijn munt, de yuan, sterker te laten worden.
Kunstmatig
Of China zondigt kan niet met een simpel ‘ja’ of ‘nee’ beantwoorden worden. Het is wel ongeloofwaardig dat dezelfde Amerikaanse politici die enkele jaren geleden riepen dan de yuan 40 procent te goedkoop is, dat ook nu roepen terwijl de Chinese munt in de tussentijd ruim 20 procent in waarde is gestegen ten opzichte van de dollar!
Onafhankelijk van de vraag of de yuan kunstmatig goedkoop is of niet, is het geschreeuw van de Amerikanen en de Europeanen erg kortzichtig (wat weer niet vreemd is, want hoeveel van die politici snappen iets van de finesses van de economie?).
Geen oplossing
Het ergste wat ons kan overkomen is namelijk dat de Chinezen ons advies overnemen. En dat doen ze langzaam maar zeker. Onlangs heeft de Chinese overheid laten doorschemeren bereid te zijn de koers van de yuan wat meer bewegingsvrijheid te geven.
De Amerikanen en de Europeanen zien een waardestijging van de yuan als de magische oplossing voor al onze economische problemen. De redenering is simpel. Als de yuan duurder wordt, worden Chinese spullen voor ons ook duurder en onze producten, uitgedrukt in yuans, goedkoper voor de Chinezen. Dat op zijn beurt zal vervolgens de Amerikaanse en de Europese export goed doen en de economieën helpen. Immers, bedrijven uit Europa en Amerika kunnen dan meer verkopen in China en de Amerikanen en de Europeanen kiezen minder vaak voor Chinese producten. Iedereen blij. Of toch niet?
Om te beginnen is het maar zeer de vraag of Chinezen meer spullen ‘Made in the USA/Germany/Holland’ zullen kopen als die goedkoper worden. Immers, wat produceren we wat de Chinezen niet zelf kunnen maken? Die lijst wordt met de dag kleiner.
Bovendien worden veel producten die we uit China importeren al lang niet meer gemaakt in het Westen. Waar de waardestijging van de yuan dan toe zal leiden, is dat de containers uit de Chinese havens richting Rotterdam en andere havens in het Westen net zo vol blijven als vóór de waardestijging van de yuan, maar dat er op de begeleidende factuur wel een hoger bedrag in euro’s en dollars prijkt. Ofwel: de prijzen van veel producten zullen bij ons stijgen. Hoe duurder de yuan wordt (en voor sommige Amerikaanse en Europese politici geldt ‘hoe duurder, hoe beter’), hoe sterker de prijzen zullen stijgen.
En als het nou was dat zij meer kopen bij ons dan wij bij hen, dan had een duurdere yuan nog iets kunnen uitmaken. Maar dat is niet zo. Neem de eurozone. In de eerste maanden van dit jaar verkochten bedrijven uit het euroland goederen en diensten ter waarde van 45,2 miljard euro aan China. Omgekeerd haalden onze importeurs spullen voor 93,2 miljard euro uit China vandaan.
Omdat de Chinese economie de komende jaren veel sneller zal blijven groeien dan de economieën in de VS en Europa (iets van 8-9% tegen hooguit 3% voor de VS en 1,5-2% voor Europa), is de verwachting dat de yuan de komende jaren veel duurder zal worden. Leuk en aardig dat daarmee de wens van veel Amerikaanse en Europese politici in vervulling zal gaan, alleen zal daardoor ook de inflatiedruk in het Westen toenemen. Waarop die politici ongetwijfeld zullen reageren dat dat de schuld is van de oliesjeiks, buitenlandse overheden, speculanten, kortom everybody else but politicians.
zaterdag 18 september 2010
Pensioenen en inflatie, een uiterst ongelukkig huwelijk
De Nederlandse pensioenen worden dit jaar opnieuw aangetast door de inflatie. De pensioenfondsen zijn door hun verliezen op de beurzen niet in staat de beloofde pensioenstijgingen te betalen, aldus De Nederlandsche Bank.
Door het achterblijven van de pensioenen wordt de koopkracht van miljoenen gepensioneerden aangetast. Maar ook de werkenden bouwen hierdoor een slechter pensioen voor later op. Hun pensioenuitkering blijft achter bij de gemiddelde loonstijgingen en prijsstijgingen.
De Nederlandsche Bank baseert zijn conclusies op onderzoek onder de 25 grootste pensioenfondsen. Zij zijn verantwoordelijk voor driekwart van de pensioenen in Nederland. In 2009 had de stijging van de pensioenen ook al weinig om het lijf; toen bedroeg deze gemiddeld 0,2 procent.
De pensioenfondsen ontvangen jaarlijks miljarden aan premies die ze vervolgens beleggen. Met het geld en de winsten uit de beleggingen hopen ze aan hun pensioenverplichtingen te kunnen voldoen. Zolang de financiële markten gezond zijn, gaat dat meestal goed.
Vorig jaar moesten de pensioenfondsen echter een flinke stap terugdoen, doordat de aandelenkoersen instortten. Volledige indexering, waarbij de pensioenen meestijgen met de lonen en de inflatie, was voor vrijwel niemand meer mogelijk. Hoewel het nu iets beter gaat op de beurzen, is een volledige indexering nog lang niet overal mogelijk.
Aan het inhalen van de schade hoeven de fondsen al helemaal niet te denken. Slechts 2,3 procent van alle pensioenfondsen garandeert een indexering aan zijn deelnemers. Bij de rest hangt de uiteindelijke hoogte van het pensioen af van de beschikbare inkomsten. Bron: Het Parool, 31 maart 2010
Mijn commentaar:
Volledige indexering was door de sterk gedaalde aandelenkoersen vrijwel niet meer mogelijk. Die indexering, wat niets anders is dat het jaarlijks verhogen van pensioenen met het inflatiepercentage, wordt in de niet zo verre toekomst zeker onmogelijk zelfs als de aandelenkoersen stijgen. Dat wordt onmogelijk door hoge inflatie. Indexering was makkelijker de afgelopen decennia om meerdere redenen. In de eerste plaats stegen de aandelenkoersen per saldo behoorlijk. Dat ziet er voor de komende jaren niet meer in, al is het maar omdat de hoge economische groei definitief achter ons ligt.
In de tweede plaats stroomde elk jaar veel meer geld binnen bij pensioenfondsen dan wat er uitgekeerd moest worden aan de gepensioneerden. Dat is al veranderd en de komende jaren zullen de reserves almaar kleiner worden. De reden is de vergrijzing, waardoor er meer mensen uitstromen (en dus recht krijgen op een pensioenuitkering) dan het aantal mensen dat zich op de arbeidsmarkt meldt (door het lage geboortecijfer sinds de jaren tachtig). En in de laatste plaats omdat indexeren makkelijk was met een gemiddelde jaarlijkse inflatie van 2 procent. Het wordt onmogelijk met een inflatie van tussen de 5 en 15 procent, iets wat ons de komende jaren te wachten staat.
Door het achterblijven van de pensioenen wordt de koopkracht van miljoenen gepensioneerden aangetast. Maar ook de werkenden bouwen hierdoor een slechter pensioen voor later op. Hun pensioenuitkering blijft achter bij de gemiddelde loonstijgingen en prijsstijgingen.
De Nederlandsche Bank baseert zijn conclusies op onderzoek onder de 25 grootste pensioenfondsen. Zij zijn verantwoordelijk voor driekwart van de pensioenen in Nederland. In 2009 had de stijging van de pensioenen ook al weinig om het lijf; toen bedroeg deze gemiddeld 0,2 procent.
De pensioenfondsen ontvangen jaarlijks miljarden aan premies die ze vervolgens beleggen. Met het geld en de winsten uit de beleggingen hopen ze aan hun pensioenverplichtingen te kunnen voldoen. Zolang de financiële markten gezond zijn, gaat dat meestal goed.
Vorig jaar moesten de pensioenfondsen echter een flinke stap terugdoen, doordat de aandelenkoersen instortten. Volledige indexering, waarbij de pensioenen meestijgen met de lonen en de inflatie, was voor vrijwel niemand meer mogelijk. Hoewel het nu iets beter gaat op de beurzen, is een volledige indexering nog lang niet overal mogelijk.
Aan het inhalen van de schade hoeven de fondsen al helemaal niet te denken. Slechts 2,3 procent van alle pensioenfondsen garandeert een indexering aan zijn deelnemers. Bij de rest hangt de uiteindelijke hoogte van het pensioen af van de beschikbare inkomsten. Bron: Het Parool, 31 maart 2010
Mijn commentaar:
Volledige indexering was door de sterk gedaalde aandelenkoersen vrijwel niet meer mogelijk. Die indexering, wat niets anders is dat het jaarlijks verhogen van pensioenen met het inflatiepercentage, wordt in de niet zo verre toekomst zeker onmogelijk zelfs als de aandelenkoersen stijgen. Dat wordt onmogelijk door hoge inflatie. Indexering was makkelijker de afgelopen decennia om meerdere redenen. In de eerste plaats stegen de aandelenkoersen per saldo behoorlijk. Dat ziet er voor de komende jaren niet meer in, al is het maar omdat de hoge economische groei definitief achter ons ligt.
In de tweede plaats stroomde elk jaar veel meer geld binnen bij pensioenfondsen dan wat er uitgekeerd moest worden aan de gepensioneerden. Dat is al veranderd en de komende jaren zullen de reserves almaar kleiner worden. De reden is de vergrijzing, waardoor er meer mensen uitstromen (en dus recht krijgen op een pensioenuitkering) dan het aantal mensen dat zich op de arbeidsmarkt meldt (door het lage geboortecijfer sinds de jaren tachtig). En in de laatste plaats omdat indexeren makkelijk was met een gemiddelde jaarlijkse inflatie van 2 procent. Het wordt onmogelijk met een inflatie van tussen de 5 en 15 procent, iets wat ons de komende jaren te wachten staat.
Eerste zwaluwen van hoge inflatie vliegen boven onze hoofden
Volgens klimatologen brengt de toekomst slecht weer met zich mee. Droogtes zullen vaker optreden dan in het verleden, net als overstromingen. Er zal meer regen vallen en gletsjers zullen sneller smelten (merk op dat dit niets te maken heeft met de vraag of de mens verantwoordelijk is voor de opwarming van de aarde of dat het een natuurlijk fenomeen betreft, voor het gevolg maakt het niets uit).
Dat is slecht nieuws voor de productie van tarwe, maïs en andere landbouwproducten. Zeker omdat de landbouwproductie niet beter bestand is tegen extreem weer dan een half eeuw geleden, zoals blijkt uit het onderzoek Is Agricultural Production Becoming More or Less Sensitive to Extreme Heat? Evidence from the US Corn and Soybean yields, van Amerikaanse economen Michael Roberts en Wolfram Schlenker. Kortom, het aanbod van landbouwproducten zal lijden onder het slechtere weer dat op komst is.
Overstromingen
De afgelopen weken hebben ons wat dat betreft een blik in de toekomst gegund. Graan en maïs worden met de dag duurder. Een maïskolf is in acht maanden niet zo duur geweest. De prijzen daarvan en veel andere agrarische producten stijgen door het slechte weer in de wereld. In Europa valt er veel regen in de oogsttijd wat de kwaliteit van graan aantast. Argentinië, een van de grootste graanexporteurs ter wereld, kampt met droogtes, net als de landen rondom de Zwarte Zee. Ook Canada kampt met meteorologische problemen. Ondertussen zorgen de overstromingen in Pakistan voor additionele prijsdruk.
Tegelijkertijd met het tegenvallende aanbod zal de vraag naar dat soort producten in de toekomst toenemen. Neem China. Heel lang was dat land min of meer in staat zichzelf te voeden. Die tijden zijn voorbij. Door de snelle economische ontwikkeling is de gemiddelde Chinees rijker geworden. En die wil graan in plaats van rijst, rundvlees in plaats van varkensvlees en koffie in plaats van thee. En bovendien steeds meer van dat alles. Vermenigvuldig dat met ruim 1 miljard en het effect op de vraag naar dat soort producten laat zich makkelijk raden. Hetzelfde geldt voor veel andere opkomende economieën.
De vraag zal bovendien toenemen omdat er meer monden zullen zijn om te voeden. Het aantal mensen dat de Aarde thuis noemt zal de komende jaren en decennia almaar toenemen.
Kwakkelend aanbod en stijgende vraag is hét recept voor nog hogere prijzen in de toekomst. Dat zal de inflatie in de wereld aanjagen en ook Nederland en Europa zullen er niet immuun voor zijn. Voor beleggers zal dat wel interessante kansen bieden.
Dat is slecht nieuws voor de productie van tarwe, maïs en andere landbouwproducten. Zeker omdat de landbouwproductie niet beter bestand is tegen extreem weer dan een half eeuw geleden, zoals blijkt uit het onderzoek Is Agricultural Production Becoming More or Less Sensitive to Extreme Heat? Evidence from the US Corn and Soybean yields, van Amerikaanse economen Michael Roberts en Wolfram Schlenker. Kortom, het aanbod van landbouwproducten zal lijden onder het slechtere weer dat op komst is.
Overstromingen
De afgelopen weken hebben ons wat dat betreft een blik in de toekomst gegund. Graan en maïs worden met de dag duurder. Een maïskolf is in acht maanden niet zo duur geweest. De prijzen daarvan en veel andere agrarische producten stijgen door het slechte weer in de wereld. In Europa valt er veel regen in de oogsttijd wat de kwaliteit van graan aantast. Argentinië, een van de grootste graanexporteurs ter wereld, kampt met droogtes, net als de landen rondom de Zwarte Zee. Ook Canada kampt met meteorologische problemen. Ondertussen zorgen de overstromingen in Pakistan voor additionele prijsdruk.
Tegelijkertijd met het tegenvallende aanbod zal de vraag naar dat soort producten in de toekomst toenemen. Neem China. Heel lang was dat land min of meer in staat zichzelf te voeden. Die tijden zijn voorbij. Door de snelle economische ontwikkeling is de gemiddelde Chinees rijker geworden. En die wil graan in plaats van rijst, rundvlees in plaats van varkensvlees en koffie in plaats van thee. En bovendien steeds meer van dat alles. Vermenigvuldig dat met ruim 1 miljard en het effect op de vraag naar dat soort producten laat zich makkelijk raden. Hetzelfde geldt voor veel andere opkomende economieën.
De vraag zal bovendien toenemen omdat er meer monden zullen zijn om te voeden. Het aantal mensen dat de Aarde thuis noemt zal de komende jaren en decennia almaar toenemen.
Kwakkelend aanbod en stijgende vraag is hét recept voor nog hogere prijzen in de toekomst. Dat zal de inflatie in de wereld aanjagen en ook Nederland en Europa zullen er niet immuun voor zijn. Voor beleggers zal dat wel interessante kansen bieden.
Voortekenen stijgende inflatie overal te zien
Ik heb het al eerder opgeschreven en ik blijf het opschrijven: het wordt steeds lastiger en lastiger een dag door te komen zonder een voorbeeld van stijgende prijzen tegen te komen. Ondertussen leidt dat in steeds meer landen op de wereld tot onrusten.
Zaterdag, 4 september. Ik zit rustig mijn Financieele Dagblad door te bladeren wanneer ik, op pagina 4, een artikel tegenkom met als titel ‘Indiase bevolking wanhopig door almaar stijgende voedselprijzen’.
De Indiase economie is booming zoals dat heet, de economische trein dendert door alsof er nooit een crisis is geweest in de wereldeconomie, laat staan de ergste crisis in bijna een eeuw. Melk, uien, aardappelen noem ze allemaal maar op, prijzen van alle levensmiddelen zijn geëxplodeerd. Indiase huisvrouwen zeggen dat ze twee keer zoveel geld nodig hebben voor boodschappen dan een jaar eerder.
Gandhi
Volgens de wereldvoedselorganisatie van de Verenigde Naties hebben de stijgende prijzen vab graan en andere landbouwproducten de voedselprijzen in de wereld aangejaagd. Die bedragen ruim 15 procent meer dan een jaar eerder.
In heel India zijn mensen de straten opgegaan om ertegen te demonstreren. Voorlopig verlopen die demonstraties, hoe kan het ook anders in het land van Gandhi, rustig. Maar dat is niet overal in de wereld het geval.
In het Afrikaanse land Mozambique is de situatie de afgelopen dagen uit de hand gelopen. Ook daar gingen de mensen de straten op uit onvrede over gestegen prijzen van voedsel, water en stroom. In een paar dagen tijd is brood maar liefst 25 procent duurder geworden, water ruim 10 procent en stroom bijna 15 procent.
Slachtoffers
De demonstraties waren niet vreedzaam. Tientallen winkels werden geplunderd. Politie en demonstranten gingen elkaar te lijf. Het, voorlopige, eindresultaat: minstens tien doden en bijna 300 gewonden. De rust is inmiddels teruggekeerd maar alleen omdat de straten van de hoofdstad Maputo en andere grote steden vol zijn met de tot op hun tanden bewapende politieagenten.
Stijgende prijzen van voedsel, water en energie, mede door de aanhoudende hoge economische groei in opkomende landen, zijn onze toekomst. In de komende jaren zullen de prijzen ervan nog veel verder oplopen, zoals ik uitvoerig aantoon in het boek ‘Het inflatiespook – Waarom de inflatie in Nederland gaat toeslaan en hoe u uw vermogen kunt beschermen’.
Als gevolg daarvan zal de inflatie in vooral ontwikkelings- en opkomende landen stijgen en voor nieuwe onrusten zorgen. Maar ook bij ons zullen de prijzen van stroom, water en voedsel stijgen en zo de inflatie mee omhoog trekken.
Dat zal zelfs in de officiële inflatiecijfers zichtbaar zijn. ‘Zelfs’, omdat die cijfers zwaar gemanipuleerd worden, vooral sinds medio jaren negentig. In het zojuist genoemde boek wijd ik een heel hoofdstuk aan die manipulatie. Ik leg uit hoe de overheden, ook in Nederland, de inflatiecijfers manipuleren (en waarom dat niet opvalt bij het grote publiek) en bereken ik hoe hoog de werkelijke inflatie in Nederland bedraagt.
Zaterdag, 4 september. Ik zit rustig mijn Financieele Dagblad door te bladeren wanneer ik, op pagina 4, een artikel tegenkom met als titel ‘Indiase bevolking wanhopig door almaar stijgende voedselprijzen’.
De Indiase economie is booming zoals dat heet, de economische trein dendert door alsof er nooit een crisis is geweest in de wereldeconomie, laat staan de ergste crisis in bijna een eeuw. Melk, uien, aardappelen noem ze allemaal maar op, prijzen van alle levensmiddelen zijn geëxplodeerd. Indiase huisvrouwen zeggen dat ze twee keer zoveel geld nodig hebben voor boodschappen dan een jaar eerder.
Gandhi
Volgens de wereldvoedselorganisatie van de Verenigde Naties hebben de stijgende prijzen vab graan en andere landbouwproducten de voedselprijzen in de wereld aangejaagd. Die bedragen ruim 15 procent meer dan een jaar eerder.
In heel India zijn mensen de straten opgegaan om ertegen te demonstreren. Voorlopig verlopen die demonstraties, hoe kan het ook anders in het land van Gandhi, rustig. Maar dat is niet overal in de wereld het geval.
In het Afrikaanse land Mozambique is de situatie de afgelopen dagen uit de hand gelopen. Ook daar gingen de mensen de straten op uit onvrede over gestegen prijzen van voedsel, water en stroom. In een paar dagen tijd is brood maar liefst 25 procent duurder geworden, water ruim 10 procent en stroom bijna 15 procent.
Slachtoffers
De demonstraties waren niet vreedzaam. Tientallen winkels werden geplunderd. Politie en demonstranten gingen elkaar te lijf. Het, voorlopige, eindresultaat: minstens tien doden en bijna 300 gewonden. De rust is inmiddels teruggekeerd maar alleen omdat de straten van de hoofdstad Maputo en andere grote steden vol zijn met de tot op hun tanden bewapende politieagenten.
Stijgende prijzen van voedsel, water en energie, mede door de aanhoudende hoge economische groei in opkomende landen, zijn onze toekomst. In de komende jaren zullen de prijzen ervan nog veel verder oplopen, zoals ik uitvoerig aantoon in het boek ‘Het inflatiespook – Waarom de inflatie in Nederland gaat toeslaan en hoe u uw vermogen kunt beschermen’.
Als gevolg daarvan zal de inflatie in vooral ontwikkelings- en opkomende landen stijgen en voor nieuwe onrusten zorgen. Maar ook bij ons zullen de prijzen van stroom, water en voedsel stijgen en zo de inflatie mee omhoog trekken.
Dat zal zelfs in de officiële inflatiecijfers zichtbaar zijn. ‘Zelfs’, omdat die cijfers zwaar gemanipuleerd worden, vooral sinds medio jaren negentig. In het zojuist genoemde boek wijd ik een heel hoofdstuk aan die manipulatie. Ik leg uit hoe de overheden, ook in Nederland, de inflatiecijfers manipuleren (en waarom dat niet opvalt bij het grote publiek) en bereken ik hoe hoog de werkelijke inflatie in Nederland bedraagt.
Marketing 2.0: één halen, twee betalen…en daarna flink balen
Het wordt steeds lastiger en lastiger een dag door te komen zonder een voorbeeld van (stiekem) stijgende prijzen tegen te komen.
‘Mobiel bellen wordt tot 60 % duurder’ kopte een bericht op basis van onderzoek van het programma Kassa van de VARA onlangs. Betalen we nu per seconde als we mobiel bellen, dat wordt voortaan per minuut. Dus 1:01 minuut gebeld en toch voor 2 minuten betalen, een nieuwe actie zeg maar, ‘1 halen, 2 betalen’. Dat levert mobiele telefoniebedrijven veel extra geld op. En denkt u dat die prijsstijgingen terug zullen komen in de maandelijkse inflatiecijfers? Zeer, zeer onwaarschijnlijk.
De inflatiecijfers zoals het Centraal Bureau voor de Statistiek zijn voor ieder van ons ontzettend belangrijk. Het belang ervan kan nauwelijks overschat worden. De stijging van onze lonen en pensioenen is daarvan afhankelijk. Hoe hoger het verschil is tussen de werkelijke en officiële inflatie, hoe meer we met zijn allen erop achterut gaan, ondanks loon- en pensioenstijgingen. En dat verschil is vooral sinds medio jaren negentig gegroeid.
Geen wonder, want dat was het begin van grootschalige manipulatie van de officiële inflatiecijfers. Eerst in de VS en later ook in Europa en Nederland. In mijn boek ‘Het inflatiespook – Waarom de inflatie in Nederland gaat toeslaan en hoe u uw vermogen kunt beschermen’ dat op 28 september verschijnt bij Uitgeverij Balans leg ik bloot hoe die manipulatie in zijn werk gaat, waarom de overheden dat doen en wat de gevolgen ervan zijn voor u en mij.
Wie zich daarin verdiept komt al snel erachter dat er sprake is van een vooropgezet plan. Zoals gezegd is het begonnen in de VS. Wie op onderzoek uitgaat ontdekt uiteindelijk dat de overheid niets schuwt om de inflatie lager voor te stellen dan die werkelijk is. Exotisch klinkende termen voor allerlei smerige praktijken om prijsstijgingen weg te moffelen vliegen je al snel om de oren.
Het duurde niet lang of ook in Europa en Nederland gingen de overheden meedoen. Het betreft hier geen complottheorie. Dat kan ook niet, als zelfs het Centraal Bureau voor de Statistiek in een onbewaakt moment toegeeft dat de manier waarop de inflatie berekend wordt ervoor zorgt dat de prijsstijgingen lager worden!
‘Mobiel bellen wordt tot 60 % duurder’ kopte een bericht op basis van onderzoek van het programma Kassa van de VARA onlangs. Betalen we nu per seconde als we mobiel bellen, dat wordt voortaan per minuut. Dus 1:01 minuut gebeld en toch voor 2 minuten betalen, een nieuwe actie zeg maar, ‘1 halen, 2 betalen’. Dat levert mobiele telefoniebedrijven veel extra geld op. En denkt u dat die prijsstijgingen terug zullen komen in de maandelijkse inflatiecijfers? Zeer, zeer onwaarschijnlijk.
De inflatiecijfers zoals het Centraal Bureau voor de Statistiek zijn voor ieder van ons ontzettend belangrijk. Het belang ervan kan nauwelijks overschat worden. De stijging van onze lonen en pensioenen is daarvan afhankelijk. Hoe hoger het verschil is tussen de werkelijke en officiële inflatie, hoe meer we met zijn allen erop achterut gaan, ondanks loon- en pensioenstijgingen. En dat verschil is vooral sinds medio jaren negentig gegroeid.
Geen wonder, want dat was het begin van grootschalige manipulatie van de officiële inflatiecijfers. Eerst in de VS en later ook in Europa en Nederland. In mijn boek ‘Het inflatiespook – Waarom de inflatie in Nederland gaat toeslaan en hoe u uw vermogen kunt beschermen’ dat op 28 september verschijnt bij Uitgeverij Balans leg ik bloot hoe die manipulatie in zijn werk gaat, waarom de overheden dat doen en wat de gevolgen ervan zijn voor u en mij.
Wie zich daarin verdiept komt al snel erachter dat er sprake is van een vooropgezet plan. Zoals gezegd is het begonnen in de VS. Wie op onderzoek uitgaat ontdekt uiteindelijk dat de overheid niets schuwt om de inflatie lager voor te stellen dan die werkelijk is. Exotisch klinkende termen voor allerlei smerige praktijken om prijsstijgingen weg te moffelen vliegen je al snel om de oren.
Het duurde niet lang of ook in Europa en Nederland gingen de overheden meedoen. Het betreft hier geen complottheorie. Dat kan ook niet, als zelfs het Centraal Bureau voor de Statistiek in een onbewaakt moment toegeeft dat de manier waarop de inflatie berekend wordt ervoor zorgt dat de prijsstijgingen lager worden!
donderdag 16 september 2010
Overheid gaat u belazeren
Het is niet de vraag of maar op welke manier de overheden in de ontwikkelde landen hun woord zullen breken. Dat stelt Arnaud Mares, een econoom van de bank Morgan Stanley. Hij doelde op de hoge schulden van de overheden in Europa en de VS, veroorzaakt voor een groot deel door de huidige crisis.
Maar de situatie op dat gebied wordt nog erger, omdat de schulden nog veel verder zullen toenemen door de vergrijzing en jarenlange zeer lage economische groei. Door dat laatste gaan allerlei mooie plaatjes over overheidsinkomsten en uitgaven aan diggelen. De uitgaven zullen door de lagere groei tegenvallen terwijl de uitgaven, denk aan WW-uitkeringen of allerlei inkomensafhankelijke subsidies bijvoorbeeld, juist fors hoger zullen uitpakken dan verwacht.
Die landen zullen het niet zo ver laten komen dat ze rente niet uitbetalen of oude schulden niet aflossen, zegt Mares. Veel waarschijnlijker is het dat ze hun heil zullen zoeken in een zogeheten ‘softe faillissement’. Daarvan is sprake wanneer ze hun oude schulden afbetalen met geld dat veel minder waard is dat het geld dat ze destijds hebben geleend. Geld dat minder waard is wil niets anders zeggen dan dat je me elke euro die je van de overheid ontvangt als schuldaflossing minder kunt kopen dan voorheen. Dat komt door de inflatie. Mares concludeert dus dat oplopende inflatie in Europa en de VS de komende jaren onvermijdelijk is, omdat de overheden simpelweg geen andere uitweg hebben.
Ik deel zijn mening. In mijn boek over het naderende inflatiegevaar is een groot stuk gewijd aan dit gevaar. Maar de inflatie zal de komende jaren uit veel meer bronnen komen.
Dat is al begonnen. Onlangs kopte de Spits: ‘Sparen kan geld kosten’, met als intro: door belasting en inflatie moet grote spaarder interen. Ontegenzeggelijk waar. Als de spaarder de klos is bij iets meer dan 1 procent inflatie, wat is dan de juiste omschrijving voor straks, wanneer de inflatie richting 10 procent schiet?
Enkele bladzijdes later was het weer raak. Katoenprijs is behoorlijk opgelopen. Goedkopere kledingwinkels laten hun klanten niet in de kou staan als de stijgende katoenprijs de kostprijs van kleding opdrijft. De prijsstijging van de grondstof zal eerst door de bedrijven worden opgevangen, zeggen twee grote lage-prijs-ketens tegen Spits. „Dit najaar zullen bij ons de prijzen nog niet stijgen, omdat wij de collectie al vroeg hebben ingekocht”, vertelde Jacques van der Bom, hoofd marketing van Zeeman Textielsupers.
Dat is mooi, maar denkt u echt dat textielwinkels niet aan de prijzen zullen komen en verlies lijden alleen om de consument, u en mij, te behagen? Natuurlijk niet. Als ze de hogere kosten nooit zouden doorberekenen, dan zouden ze al snel de deuren moeten sluiten. En inderdaad, iets later geeft Van der Bom dat toe. „In het voorjaar zal de prijsstijging van katoen ons wel treffen.”
Ook Hennes en Mauritz (H&M) belooft de klanten voorlopig uit de wind te houden. Maar, zo zegt een woordvoerster, „de hogere katoenprijs zal op de lange termijn leiden tot prijsstijgingen. Daar is niks aan te doen.”
Waren het alleen maar t-shirts en broeken die duurder zullen worden. Wat te denken van brood bijvoorbeeld? De tarweprijs is in de laatste twee maanden met maar liefst 71 procent gestegen. Dat leidt nu al tot oplopende inflatie in opkomende en ontwikkelingslanden. Ook in Europa is het effect zichtbar, meldde het Europese bureau voor de statistiek toen die onlangs bekend maakte dat de inflatie gestegen is in juli, mede door de hogere tarweprijs. Het is een kwestie van tijd voordat ook brood bij de bakker om de hoek duurder wordt.
Tarwe en gerst (waarvan de prijs ook geëxplodeerd is) zijn niet alleen voor de broodprijs van belang. Ook de prijzen van bier, pasta, eieren en kippenvlees, om enkele voorbeelden te noemen, hebben ermee te maken.
Maar de situatie op dat gebied wordt nog erger, omdat de schulden nog veel verder zullen toenemen door de vergrijzing en jarenlange zeer lage economische groei. Door dat laatste gaan allerlei mooie plaatjes over overheidsinkomsten en uitgaven aan diggelen. De uitgaven zullen door de lagere groei tegenvallen terwijl de uitgaven, denk aan WW-uitkeringen of allerlei inkomensafhankelijke subsidies bijvoorbeeld, juist fors hoger zullen uitpakken dan verwacht.
Die landen zullen het niet zo ver laten komen dat ze rente niet uitbetalen of oude schulden niet aflossen, zegt Mares. Veel waarschijnlijker is het dat ze hun heil zullen zoeken in een zogeheten ‘softe faillissement’. Daarvan is sprake wanneer ze hun oude schulden afbetalen met geld dat veel minder waard is dat het geld dat ze destijds hebben geleend. Geld dat minder waard is wil niets anders zeggen dan dat je me elke euro die je van de overheid ontvangt als schuldaflossing minder kunt kopen dan voorheen. Dat komt door de inflatie. Mares concludeert dus dat oplopende inflatie in Europa en de VS de komende jaren onvermijdelijk is, omdat de overheden simpelweg geen andere uitweg hebben.
Ik deel zijn mening. In mijn boek over het naderende inflatiegevaar is een groot stuk gewijd aan dit gevaar. Maar de inflatie zal de komende jaren uit veel meer bronnen komen.
Dat is al begonnen. Onlangs kopte de Spits: ‘Sparen kan geld kosten’, met als intro: door belasting en inflatie moet grote spaarder interen. Ontegenzeggelijk waar. Als de spaarder de klos is bij iets meer dan 1 procent inflatie, wat is dan de juiste omschrijving voor straks, wanneer de inflatie richting 10 procent schiet?
Enkele bladzijdes later was het weer raak. Katoenprijs is behoorlijk opgelopen. Goedkopere kledingwinkels laten hun klanten niet in de kou staan als de stijgende katoenprijs de kostprijs van kleding opdrijft. De prijsstijging van de grondstof zal eerst door de bedrijven worden opgevangen, zeggen twee grote lage-prijs-ketens tegen Spits. „Dit najaar zullen bij ons de prijzen nog niet stijgen, omdat wij de collectie al vroeg hebben ingekocht”, vertelde Jacques van der Bom, hoofd marketing van Zeeman Textielsupers.
Dat is mooi, maar denkt u echt dat textielwinkels niet aan de prijzen zullen komen en verlies lijden alleen om de consument, u en mij, te behagen? Natuurlijk niet. Als ze de hogere kosten nooit zouden doorberekenen, dan zouden ze al snel de deuren moeten sluiten. En inderdaad, iets later geeft Van der Bom dat toe. „In het voorjaar zal de prijsstijging van katoen ons wel treffen.”
Ook Hennes en Mauritz (H&M) belooft de klanten voorlopig uit de wind te houden. Maar, zo zegt een woordvoerster, „de hogere katoenprijs zal op de lange termijn leiden tot prijsstijgingen. Daar is niks aan te doen.”
Waren het alleen maar t-shirts en broeken die duurder zullen worden. Wat te denken van brood bijvoorbeeld? De tarweprijs is in de laatste twee maanden met maar liefst 71 procent gestegen. Dat leidt nu al tot oplopende inflatie in opkomende en ontwikkelingslanden. Ook in Europa is het effect zichtbar, meldde het Europese bureau voor de statistiek toen die onlangs bekend maakte dat de inflatie gestegen is in juli, mede door de hogere tarweprijs. Het is een kwestie van tijd voordat ook brood bij de bakker om de hoek duurder wordt.
Tarwe en gerst (waarvan de prijs ook geëxplodeerd is) zijn niet alleen voor de broodprijs van belang. Ook de prijzen van bier, pasta, eieren en kippenvlees, om enkele voorbeelden te noemen, hebben ermee te maken.
woensdag 1 september 2010
Probeert Tante Pos ons iets te vertellen?
Ik moest laatst een
pakketje afhalen van het postkantoor. Terwijl ik in de rij stond te wachten op
mijn beurt, viel mijn oog p enkele folders van TNT. In het bijzonder een
daarvan trok mijn aandacht. ‘Onze postzegels krijgen een cijfer’ stond er met
grote letters op te lezen.
Tante Pos doet dat om,
naar eigen zeggen, frankeren makkelijker te maken. Want het is nu hopeloos
ingewikkeld? Men koopt een postzegel en plakt die op de brief, meer is het
niet. Maar dat is blijkbaar te
ingewikkeld, vindt TNT. Daarom verdwijnt voortaan 0,44 (cent) van de postzegels
voor een brief tot 20 gram binnen Nederland. Op de nieuwe postzegels komt nu
een ‘1’ te staan. Die moet je hebben als je een brief wilt posten. Gaat de
brief naar een Nederland adres, dan moet je een postzegel met onder ‘1’ het
opschrift ‘Nederland’ hebben. Voor de rest van Europa moet je om eentje met
‘Europa’ erop vragen. En dan is er nog eentje voor de rest van de wereld. Is de
brief zwaarder dan 20 gram, dan moet er een ‘2’ op de postzegel prijken.
Maar zou de echte reden
niet een hele andere kunnen zijn, vroeg ik me af. Zoals elk bedrijf heeft TNT
post een hekel aan het verhogen van prijzen. Of beter gezegd, aan de
verontwaardiging daarover, want de prijsverhoging an sich juist Tante Pos
natuurlijk altijd toe. Wat TNT niet mee zit is dat postzegels een zo vaak en
door zo velen gebruikt product zijn, dat een stiekeme prijsverhoging niet
mogelijk is. En het middel dat chocoladeproducenten of bedrijven die wasmiddelen
aan de man brengen kan TNT niet gebruiken, namelijk iets minder qua inhoud
tegen dezelfde prijs. TNT kan de postzegel kleiner maken wat het wil, maar
zolang de prijs niet omhoog gaat, rinkelt de kassa niet extra.
En dus moet het maar
blijkbaar op een andere manier. De prijs helemaal van de postzegel halen is een
schitterende oplossing. Mijn voorspelling is dat het niet lang zal duren
voordat het duurder wordt een brief te versturen. Natuurlijk zullen de media
daarvan berichten en zal er ook verontwaardiging zijn. Maar veel minder dan
voorheen. Zo zit een mens nou in elkaar, als een prijsstijging niet al te
zichtbaar wordt gemaakt – en een nieuwe postzegel waar ineens 0,50 op staat zou
wel zichtbaar zijn – dan is er ook veel
minder ophef over.
Mijn verwachting is dat
in de nabije toekomst veel meer bedrijven manieren zullen vinden om de prijzen
te verhogen zonder dat dat duidelijk zichtbaar zal zijn. De overheid doet dat
al. Iemand die een boete krijgt voor te hard rijden, ziet dat de hoogte van de
boete onveranderd is gebleven. Toch moet je meer betalen, omdat de overheid
sinds kort 6 euro administratiekosten in rekening brengt. Waar het op neerkomt
natuurlijk is dat alle boetes hoger zijn geworden met 6 euro. Alleen noemt de
overheid het niet zo. Het zijn administratiekosten he. Alsof die er voorheen
niet waren. Meer transparantie is toe te juichen, maar ik dit geval zou het
totale bedrag onveranderd moeten zijn en zouden de hardrijders slechts als
extra dienst een specificatie krijgen:
dit is je boete en dit de administratiekosten. Als het totaalbedrag, wat hier
het geval is, dan mag de overheid het beestje noemen wat die wil, maar het is
niets anders dan een stiekeme prijsverhoging.
Ondertussen zullen door
die acties de kosten van levensonderhoud stijgen. Het leven wordt duurder,
zullen de mensen op straat zeggen. De inflatie stijgt, zal het uit de monden
van economen klinken. En de overheid? Grote kans dat die hetzelfde zal roepen
als na de komst van de euro in 2002: inflatie, inflatie welke inflatie?
Abonneren op:
Posts (Atom)